20. Yüzyılı Hazırlayan Düşünce
Bilim-Felsefe-Sanat ve Siyasette Bir İmparatorluğun Anatomisi
Yrd. Doç. Dr. Efkan Canşen

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında garip bir kader birliği vardır. Amerika Birleşik Devletleri, I. Dünya Savaşı’na girerken Başkan Wilson kendince savaş sonrası dünyanın anahatlarını…On dört Nokta olarak belirlerken, bunlardan birinde Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun, birinde de Osmanlı İmparatorluğu’nun “ulus esasına göre” tasfiyesini şart koşuyordu. Ve gerçekten savaş sonrasında bu iki imparatorluk da tasfiye edildi. Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden çağdaş ve laik Türkiye Cumhuriyeti doğarken, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun kalıntısı da Avusturya Cumhuriyeti oldu.
Avusturya, iki dünya savaşı arasında, yeni konum ve boyutunun verdiği şaşkınlıkla ve uyumsuzluk nedeniyle fazla ses duyuramadı. Ve 20. yüzyılda Avusturya’nın yaşamın her yönüne yaptığı inanılmaz katkı unutuldu. Oysa ki özellikle felsefi boyutta, Avusturya düşüncesinin 20. yüzyıla ve bu yüzyılın devlet teorisine sınırsız katkısı vardır.
Müzik alanında Avusturya’nın dünya müziğine katkısı, ancak II. Dünya Savaşı’ndan sonra anlaşılmış ve popülarite kazanmıştır. Aynı konu tıp, mimari, vb. her alanda görülebilir.
19. yüzyıldan 20. yüzyıla geçerken, belli alanlarda hep zirvede olan bir ülke ancak yeni yeni fark edilmektedir.
Prof. Dr. Toktamış Ateş