Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri
Anayasal hakların doğrudan, dava yoluyla korunması, Türkiye’de 2010 Anayasa değişikliği ile benimsendi. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu olarak adlandırılan bu yolun kökenleri Latin ülkelerinde uygulanan anayasal hakları koruma davalarına (accion de amparo) dayanır. Buna karşın, Latin ülkelerinin söz konusu dava modelini nasıl uyguladıklarına ilişkin karşılaştırmalı çalışmalar Türkiye’de neredeyse yok denecek kadar az düzeydedir. Bu kitapta hem Latin modeli ile Türkiye modeli karşılaştırılmakta, hem de Türkiye’de bireysel başvuru usulünün nasıl işlediği detaylarıyla ortaya konulmaktadır. Böylece, Türkiye’deki uygulayıcıların Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru usulünü kavramaları için, pratik bir kaynak oluşturulmaya da çalışılmıştır. Bu çalışma şu sorular üzerinden ilerlemiştir: Başvurucu kim ya da kimler olabilir? Kamu tüzel kişileri başvurucu olabilir mi? Özel hukuk tüzel kişileri hangi durumlarda Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilirler? Başvurucunun muhatabı kimlerdir? Başvuru kişilere yönelebilir mi? Hangi tür kamu gücü davanın muhatabıdır? Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hangi hakların korunması için yapılabilir? Anayasa’daki bütün hak ve özgürlükler bakımından ihlal iddiasında bulunulabilir mi? Başvurunun ve esasa ilişkin kararların niteliği ve etkisi nasıldır? Geçici tedbir kararı nasıl ve hangi durumlarda alınabilir? Bireysel başvuru sonucu verilen esasa ilişkin kararın etkisi nasıl ortaya çıkar?