Ankara ve Çevresinde Milli Faaliyetler ve Teşkilatlanma (1-D-27)
Milli Mücadele yılları Ankarasını, “kuş uçmaz kervan geçmez” küçük bir Anadolu kasabası hatta, “Büyük bir köy” şeklinde değerlendirenler olduğu gibi; Türk’ün “Kızıl elması” diye vasıflandıranlar da olmuştur. Ancak o yıllardaki Ankara’nın umumi vaziyetini en iyi ifade eden şu cümlelerdir denilebilir: “Ankara’yı çamurlu ve kağnı gıcırtılı dar ve kıvrıntılı sokaklarla kerpiç evlerden ibaret bir uzak, bir geri vilayet merkezi saymak yanlış değilse bile sığ ve eksik görmektir. Bahtiyarlar, onun içinde kaynayan ruha varabilenlerdir. Ancak onlar zaman zaman bu inkılap ve cidal beldesinin asıl manasını duyuran saatler çaldığını sezebilirler! Ve ancak o zaman duyabilirler ki maddi bayındırlıklara yol göstericilik eden meşaleler bu saatlerde yanar.”