Helenistik Felsefe
Antik Ege ekini Asya’nın görkemli uygarlıkları karşısında en azından çocuksu ve sönük görünür, sessiz tarihlerinde gelişime kapanan o erken olgunlaşmalara karşıt olarak birlikten yoksun bir kaynaşma gibi durur. Ama tam bu bireysel özgürlükten başka dayanıklı hiçbir öğesi olmayan ekinsel akışkanlıktadır ki bütün bir Dünya Tarihini ileriye devindirecek güdü diri kalmış, despotik bütünleşmeyi tanımayan bireysellik tini kendini evrensel insanlık idealleri olacak boyutlarda özgürce açındırmıştır. Böylece estetik Güzelliği ilkin insanın kendisinde yaratan antik dünya duyunç güzelliğini erdemde kristalleştirmiş, bilinçsiz törel yaşamı öğretilebilir, anlıksal bir karakter yaşamı yapmıştır. Yurttaş aynı özgür duyunç zemininde şekillenmiş, kendi erdeminden başka hiçbir yetke tanımayan ve salt kendi töresini yasa yapan özgür yurttaşlık istenci demokrasinin özü olmuştur—sürü yönetiminin değil ama eğitimli/erdemli ulus yönetiminin. Ve Aristoteles’in öğrencisi Büyük İskender bütün dünyaya kendi ‘Ben’inin, o özgür Helenik istencin biçimini vermeye çıktığı zaman eyleminde tarih Dünya Tarihi olmuş, Akdeniz’den Orta Asya’ya dek uluslar evrensel bir Güzellik, Töre ve Bilgelik ekininde kaynaşmışlardır. Gene de tarihin bu renkli oyunu daha etkili bir birleştirici gücün, ezici Roma erkinin egemenliğinde sonlanacak, antik özgürlük Roma tininin sıkıdüzeni, tüzenin despotizmi altında yitecekti.