Sorular ve Cevaplar Işığında Ayetlerdeki İncelikler
Soyu Hz. Peygamber’e dayanan Alâ’î b. Muhibbî eş-Şîrâzî, Acem diyârından Anadolu’ya göç eden bir ailenin üyesidir. Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde bulunmuş, fakat Mevlânâ muhabbeti dolayısıyla Konya’ya yerleşmiş, zamanla bölgenin sevilen ve itibar gören bir ismi haline gelmiştir. Alâ’î, Konya’da Mevlevî âsitânesinde mesnevîhânlık ve vâizlik yapmıştır. Aynı zamanda hüsn-i hatta kendisini yetiştirmiş olan Alâ’î, ta‘lîk yazıyla çok sayıda eser istinsâh etmiş bir hattâttır. Anadili Farsça’nın dışında, Arapça ve Türkçe’ye de iyi derecede vakıf olduğu anlaşılan Alâ’î, İslâmî ilimlerin farklı sahalarında telif ve tercüme birçok eser kaleme almıştır.

Fıkıhta Hanefî, itikâtta Mâturîdî olan ve Mevlevî tarîkine müntesip olan Alâ’î, Kur’ân âyetlerinin inceliklerine dair telif ettiği Risâletü’l-Es’ile ve’l-Ecvibe fî İlmi’t-Tefsîr isimli eserinde, kendisinin sorduğu yüz yirmi bir soruya, yine kendisinin verdiği cevaplarla, Kur’ân deryasından çıkardığı incileri bizlere sunmuştur. İşte elinizdeki bu kitap, Risâletü’l-Es’ile ve’l-Ecvibe fî İlmi’t-Tefsîr, Tefsir ilminin bir alt dalı olan Müşkilü’l-Kur’ân’a dâir Türkçe olarak kaleme alınmış -tespit edebildiğimiz- en erken tarihli eserdir. Bir Osmanlı devlet adamı olan Silahtar Cafer Paşa’ya (v. 995/1587) ithâfen XVI. yüzyılın ortalarında telif edilen bu eserin neşri ile Osmanlı dönemi ilmî faaliyetlerin keşfine yönelik çabalara mütevâzı bir katkı sunmayı temennî etmekteyiz.