Tatlı Emeller Acı Hakikatler Mizancı Mehmed Murad KOD:8-I-3
İNKİLABIMIZIN ÖNEMİ KAVRANILAMADI

Gönül isterdi ki, zamanımızın itibarlı Osmanlıları, inkılabın değerini hakkıyla takdir ederek, olaydan itibaren makul ve düzgün bir meslek tutmayı başarsınlar.
Bunu başarmış olsalardı, bu gün aziz vatanın durumu şimdikinden çok farklı ve pek yüksek bulunurdu.
Osmanlı inkılabının oluş şekli, alemi hayret ve tesir altında bıraktı. Bu tesir bizce de en istenilen cinstendi.
Vaktiyle İngiltere Başvekili Lord Salisbury’nin bana dediği gibi, Şark, yani Osmanlı topluluğu denilen topoğrafya sergisi, müthiş bir şekilde kaynamaya meyilli ve istidatlı bir volkan sayılıyordu. Güya o kaynamayı önleyen tek kuvvet de mutlakiyetci ve baskıcı hükümet idi. İstibdat kaldırılır yerine serbestlik konulursa, güya altıyüz yıldan beri unsurlar arasında oluşup, yoğunluk kazanmış olan kin ve düşmanlık birden patlayacak, ortalık karmakarışık olacak, ilah….dir.