Teolojik Politik İnceleme
TeohjihPolitik İnceleme, üç yüz yıldan fazla bir süre önce yazıldığında, “dinini inkâr eden Yahudi’nin cehennemde şeytanla birlikte yazdığı kitap” diye adlandmlmı^tı. Bugün, yine, farklı sözcüklerle de olsa ben¬zer eleştirilerle karşılaşabilir. Belki de, manidar olan, düşünce tarihi¬nin en çok tepki almı§ kitabının, ilk satırmdan son satırına dek, taviz¬siz bir ifade özgürlüğü ve demokrasi savunusu olmasıdır. Spinoza, ifade özgürlüğüne din adına ya da devlet adına getirilen sınırlar kaldırılma¬dan demokrasiden sözedilemeyeceğini, demokrasinin insan doğasına en uygun rejim, demokratik bir siyasi bütünün gerçek amacmm da öz¬gürlük olduğunu yüzyıllar önce söylemişti. Modem zihniyeti sorgula¬manın, insanı bir kölelikten kurtarırken, bu kez dinsel köleliğin kuca-ğma düşürmek anlamına gelmediğini de… ‘
Teolojik’Politik inceleme, Latince Fokke Akkermaıı edisyonunu temel alan Jacqueline Lagree ve Pierre-François Moreau’nun yaptıkları Fransızca çeviriye (1999) dayanmaktadır. Ayrıca, Charles Appuhn’ün artık klasikleşmiş Fransızca çevirisine de karşılaştırma için başvurul¬muştur. Metnin redaksiyonu Atilano Domfnguez’in İspanyolca, Cari Gebhardt’ın Günter Gawlick tarafından gözden geçirilmiş Almanca ve Michael Silverthorne ile jonathan Israel’in ingilizce çevirileriyle karşılaştınlarak yapılmıştır. Spinoza’nm kullandığı kavramlan tutarlı ve bütünlüklü bir şekilde karşılayabilmek için Latince özgün metin¬den de yararlanılmıştır.