Evliya Çelebi Sosyolojisi
Seyahatnâmeler, hususiyetle tarih, sosyoloji, siyaset bilimi, etnoloji, coğrafya gibi bilimler alanındaki 
araştırmalar  için  paha  biçilmez  hazinelerdir.  İşte  elinizdeki  çalışma,  böylesine  kıymetli  hazineler 
arasında belki de en üst sıralarda  yer alan on  yedinci yüzyılın büyük  İslam entelektüeli ve gezgini 
Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’si üzerine bir çalışmadır. Hep seyahatler yapmayı  arzu eden ve bu 
arzusunu rüyasına taşıyıp rüyasında Hz. Peygamber’e “Şefaat ya Rasulallah!” diyeceğine “Seyahat 
ya  Rasulallah!”  diyerek  gezi  macerasını  başlatan  Osmanlı  seyyahı  Evliya  Çelebi,  gezmekle 
yetinmez, gezip gördüklerini başka insanlarla ve gelecek kuşaklarla paylaşmak ister ve bu nedenle 
yazar  ve  anlatır.  Seyahat  etmek  ve  gezilerini  kitaplaştırmak,  belki  de  onun  en  önemli  özelliği  ve 
zevkidir.  Gezilerinin  en  güzel  ve  en  anlamlı  ürünü  olarak  da  Seyahatnâme  gibi  boşluğu  başka  bir 
şeyle doldurulamayacak  şahane bir eseri bize bırakır. Evliya Çelebi, kendi isimlendirmesiyle Evliya yı  Bîriyâ,  eserini  çok  canlı  bir  dille  kaleme  alır;  öyle  ki  insan,  bu  eseri  okuduğunda  onun  gezip 
gördüğü yerleri âdeta tek tek görür, teneffüs eder, kelimenin tam anlamıyla yaşar.